zaterdag 5 maart 2016

Eenzaam avontuur

Het boek



Het boek 'Eenzaam Avontuur' is geschreven door Anna Blaman. Het boek, een roman, is uitgegeven in het jaar 1948 bij de uitgever Meulenhoff te Amsterdam. Het boek heeft 317 bladzijdes. Toen het boek in november 1948 verscheen, werd het door Simon Vestijk omschreven als een meesterwerk, maar in de reformatorische en katholieke pers werd er grote deining veroorzaakt vanwege de (homo-)erotische passages.
Het boek heeft meerdere thema's, detective en eenzaamheid. Het hoofdthema is eenzaamheid en makkelijk herkenbaar. 








Anna Blaman





Anna Blaman, pseudoniem van Johanna Petronella Vrugt (Rotterdam, 31 januari 1905 - aldaar, 13 juli 1960)was een Nederlandse schrijfster van romans, verhalen en gedichten. Haar pseudoniem is een afkorting van "Ben Liever Als MAN". Alvorens zich aan haar schrijversloopbaan te wijden, studeerde en doceerde Blaman Frans.


Zij vestigde haar naam in 1941 met de roman Vrouw en vriend. Enige jaren later, in november 1948, verscheen Eenzaam avontuur, een compositorisch gelaagde roman die door Simon Vestdijk omschreven werd als een meesterwerk, maar in de reformatorische en katholieke pers grote deining veroorzaakte vanwege de (homo-)erotische passages. Deze opschudding culmineerde in 1949 in het Boekentribunaal, een schijnproces in het Rotterdamse beursgebouw waar Blaman door collega-literatoren werd aangeklaagd op grond van literaire gebreken. Albert Helman vervulde de rol van aanklager. De schrijfster liet hier verstek gaan. Hoewel zij (feitelijk haar roman) uiteindelijk werd vrijgesproken, voelde Blaman zich nog geruime tijd door de affaire beschadigd.
Kenmerkend voor de literatuur van Blaman, die invloed van het Franse existentialisme verraadt, is, naast haar eigenzinnige taalgebruik, een psychologische analyse van (erotische) relaties, die volgens haar per definitie ontoereikend zijn. De kern van haar werk ligt in het peilen van de menselijke eenzaamheid. Hiervan doordrongen beschrijft Blaman haar personages met compassie, met hevige intensiteit en diepgaand begrip, al heeft zij tegelijkertijd oog voor het tragikomische aspect van de menselijke worsteling.

Blaman maakte zich op vele fronten verdienstelijk. Zij was medewerker van De Groene Amsterdammer en Het Vrije Volk, schreef teksten voor het cabaret van Wim Sonneveld, werkte als dramaturg en theaterdocent en zette zich in voor de Rotterdamse wederopbouw. Hoewel zij te boek staat als een moedige en baanbrekende lesbienne, afficheerde zij zich niet als voorvechter van een beweging. Haar verdiensten gelden allereerst haar zelfbewustzijn en de openlijke beleving van haar homoseksualiteit, waarmee zij een voorbeeld werd voor anderen, zeker in het benarde tijdsbestek van de jaren vijftig.

De schrijfster overleed op 13 juli 1960 aan de gevolgen van hersenembolie.










Recensies 

Rotterdam. - Via ramen in het tuinhuisachtige decor zie je aanvankelijk de silhouetten van drie vrijende paren. Drie verloren liefdes, zo blijkt uit de luidsprekertekst. Dit mooie begin verwijst naar een beeld, dat in Anna Blamans roman Eenzaam Avontuur steeds terugkomt. Het getal drie staat voor de drie belangrijkste liefdesgeschiedenissen in het boek. Het beginbeeld stelt je al gerust over de manier waarop Matin van Veldhuizen (tekst) en Mirjam Koen (regie) met de roman zijn omgesprongen: vrij, maar zonder de sfeer ervan geweld aan te doen. Affaire B. is een heel knappe toneelvertaling van een roman geworden.De moeilijkst peilbare liefde is die tussen Alide en de schrijver Kosta. Alide is de belichaming van de ongrijpbare schoonheid. Onbetrouwbaar, geestelijk onstabiel en lichamelijk snel verleid. Zij kwelt Kosta met de geile domme kracht Peps. Mirjam Koen heeft hun affaire iets aangedikt. Nettie Blanken staat prachtig en mysterieus tegenover Lineke Rijxman, als een wanhopig bezige Kosta. De korte zinnetjes en het cartoon-achtige spel maken de problemen nét even curieuzer dan in het boek.Dat karikaturale is flink aangedikt in de affaire King en Juliette, het paar uit Kosta's roman. Hun relatie is gebaseerd op achterdocht: King is detective, en Juliette de moordenares die hij moet ontmaskeren. King is een letterlijk en figuurlijk geesteskind van Kosta, want zijn avonturen met Juliette zijn de in literaire vorm gegoten gevoelens van Kosta over zijn eigen liefde. Ditha van der Linden maakt van King een vertederend mannetje, in grappig contrast met de lange Carla Mulder, die zijn moederlijk op hem verliefde hospita speelt. Kings einde wordt in Ditha van der Lindens weergave een roerend moment.De liefde van het lesbische meisje Berthe is de meest serieuze van het boek en wordt in de voorstelling ook zo behandeld. Berthe heeft geen partner. Haar liefde is een "liefde voor het leven", die zich practisch gezien uit in een verlangen om met haar geaardheid naar buiten te kunnen komen en haar gang te kunnen gaan. In 1948, toen het boek uitkwam, ontstond er een "affaire". Blamans kuise tekst werd onder andere een "product van zedelijke verrotting" genoemd.Door handig hergroeperen van scène's en personages heeft Matin van Veldhuizen Berthe een iets promimentere plaats gegeven dan in de roman. Het moment waarop Berthe (Annelies van der Bie - schitterend) "vrij" wordt is bijna aan het slot geplaatst. Dat de andere liefdes relaties alle door vrouwen worden gespeeld is ook nog eens een luchtige verwijzing naar het belang van het lesbische. Toch gaat de groep niet zover de lesbische liefde als hoger of beter af te schilderen. Berthe's overwinning op zichzelf wordt overschaduwd door een andere: Klazien (Peps ex-vrouw) die het geluk gevonden heeft in alleen-zijn en werken. Affaire B. is echt een product van onze tijd.Spel en decor vormen als in geen andere voorstelling een doorlopende beeldtaal, die verdiept en verduidelijkt. Je ziet "het groene paradijs" (een begrip uit het boek dat met de lesbische liefde in verband staat) oplichten in het geheimzinnige strokendecor van Gerrit Timmers. Je ziet Berthe's verrukking als ze een fantasie over haarzelf en Alide vertelt: wild bewegen, dansen en springen. Ook het mimisch-fluisteren, dat dit seizoen ineens in zwang kwam wordt zinvol gebruikt. De gedragen stijl van Onafhankelijk toneel Discordia, zoveel nagevolgd, lijkt eindelijk te zijn verdrongen door dit plastische cartoon-spel, dat er uiteraard wél het goede van gebruikt. De muziek is ook nog passend en sfeervol: Affaire B. is één van die zeldzame voorstellingen in een seizoen die op alle fronten áf is

(Bron: Literom)








Samenvatting

Alide en Bart Kosta zijn getrouwd in een ogenschijnlijk goed huwelijk en houden zielsveel van elkaar. In de zomer gaan ze een paar maanden naar een zomerhuisje, ‘Mon Repos’ en in het huisje naast hen, ‘Mon Plaisir’ zitten vier meisjes, waarvan er twee op hen verliefd worden; Yolande op Bart en Berthe, die homoseksuele gevoelens koestert, op Alide.

Op een dag gaat Kosta naar huis en krijgt dan van ene Willem Peps te horen dat hij een verhouding heeft met zijn geliefde, Kosta-Alide, en dat ze samen verder willen. Dit blijkt waar te zijn, maar Alide besluit toch bij Kosta te blijven, maar er is een wig tussen hen, omdat Alide niets over haar Peps-gevoelens met hem deelt en hij dat wel wil weten.

Op een dag kan Kosta zich niet meer inhouden en controleert Alide, die bij Peps op de divan blijkt te liggen. Dat betekent een breuk tussen hen; Alide gaat bij Peps wonen, die een onbeduidend sukkeltje is vergeleken met Kosta en is dus vanzelfsprekend niet gelukkig, onderwijl verlangend naar Kosta. Dat is voor haar echter geen reden hem te verlaten, omdat ze weet dat ze ook bij Kosta niet gelukkig zal zijn. Dit blijft zo, zelfs als ze hem weer regelmatig bezoekt. Hij is erg ongelukkig, drinkt heel veel en komt tot niets, behalve het schrijven aan zijn roman, waarin hij al zijn gevoelens weerspiegelt.

Als hij voor de laatste keer achter haar aan gaat, vraagt hij haar nog een keer met hem mee te gaan. Zij weigert echter, zegt dat ze niet kan en dat is het teken voor zijn afscheid.

Tijdens het verhaal schrijft Kosta een detective, die zijn gevoelens voor Alide weerspiegelt. De hoofdpersoon waarmee hij zich identificeert, is King, een slimme, doortrapte detective. Zijn tegenspeelster, Alide, is Juliette, die verdacht wordt van gifmoord en wiens schuld King moet bewijzen. Zijn geraffineerde manier hiervoor is haar te ontleden door een relatie aan te gaan. Hij reconstrueert de situatie van haar eerder gepleegde moord en maakt zichzelf daarmee tot lokaas. Helaas raakt hij verstrikt in zijn gevoelens voor haar, die uitgelopen zijn in liefde.

Hij vraagt haar met hem te trouwen en zij zegt ja, dezelfde avond probeert hij haar echter te vermoorden, nadat zij hem heeft proberen te vergiftigen. Dit mislukt en King geeft haar aan bij zijn baas, maar levert geen bewijs, int zijn geld en is weg. Hij haalt Juliette op en vertelt haar ‘s avonds alles. Zij reageert goed, maar hij beseft dat haar hart nooit helemaal warm voor hem zal zijn. Hierna verlaat hij het hotel en het is voor hem voorbij; hij begint opnieuw.







Mijn mening

Ik vond dit boek erg lastig om te lezen. Ik heb er zeker 1,5 maand over gedaan om het boek door te lezen. Het was niet interessant en het was erg langdradig. Ik kwam er nauwelijks doorheen. Het is dat ik dit boek moest lezen voor mijn lijst, anders was ik er mee gestopt en had ik het boek teruggebracht. Ik kwam maar niet in het verhaal. Vriendinnen vroegen mij of zij dit boek ook moesten lezen maar dat heb ik hen sterk afgeraden. Mijn moeder vroeg maar aan mij 'Heb je het boek nou al uit?', maar toen zij het zelf bekeek begreep ze waarom ik er zo lang over deed. Het thema eenzaamheid sprak mij dan wel weer aan. Dit omdat ik het boek las toen ik door een lastige periode ging. 








Overige details

Anna Blaman - Eenzaam avontuur
Uitgever  : Meulenhoff
Plaats van uitgave : Amsterdam
Datum uitgave  : 1948


Aantal pagina’s : 317

Geen opmerkingen:

Een reactie posten